Είναι οι συνηθέστερες περιπτώσεις κακοήθειας στο δέρμα και προκαλούνται, κυρίως, από συχνή και επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο. Στο άρθρο αυτό δεν αναφερόμαστε στο κακόηθες μελάνωμα του δέρματος, το οποίο αποτελεί μια χωριστή κατηγορία. Τα καρκινώματα του δέρματος, όταν διαγνωστούν εγκαίρως, είναι εύκολα θεραπεύσιμα.
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι το πιο διαδεδομένο: αντιπροσωπεύει το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος. Ευνοείται από τα ηλιακά εγκαύματα κατά την ενήλικη ζωή και προσβάλλει το 20% των ατόμων άνω των 50 ετών. Δεν δίνει μεταστάσεις.
Το επιδερμοειδές – ακανθοκυτταρικό, ή πλακώδες καρκίνωμα (10% των περιπτώσεων) ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους και, σε ορισμένα σημεία, όπως το αυτί ή τα χείλη, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση μεταστάσεων.
Όλοι οι άνθρωποι έχουν πιθανότητες να προσβληθούν. Ωστόσο, τα καρκινώματα είναι συχνότερα στα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα τα οποία εκτίθενται πολύ στον ήλιο.
Τα καρκινώματα του δέρματος σπανίως είναι θανάσιμα. Εξελίσσονται αργά. Η έγκαιρη διάγνωση δίνει δυνατότητα ευκολότερης θεραπείας και αυξάνει τις πιθανότητες οριστικής ίασης. Επομένως, αν ανακαλύψετε κάποιο ύποπτο σημάδι, είναι απολύτως απαραίτητο να συμβουλευτείτε αμέσως τον ειδικό γιατρό. Σε περίπτωση αργοπορημένης διάγνωσης, δεδομένης της συχνής τους εμφάνισης στο πρόσωπο, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές, μόνιμες, ή αντιαισθητικές ουλές.

Παρά το γεγονός ότι ο καρκίνος του δέρματος (εκτός μελανώματος) είναι εύκολα οριστικά θεραπεύσιμος, εφόσον γίνει έγκαιρα η διάγνωση, δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται επιπόλαια. Οι ασθενείς με μία μορφή καρκίνου του δέρματος έχουν μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσουν και άλλες μορφές του ίδιου καρκίνου, καθώς και μελανώματα Στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2004 ξοδεύθηκαν 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια για τη θεραπεία του καρκίνου του δέρματος –εκτός μελανώματος. Για την Ελλάδα, ως συνήθως, δεν υπάρχουν στοιχεία. Δείτε την αξία της χαρτογράφησης εδώ.
Πρόσφατη έρευνα η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Archives of Dermatology, αποκαλύπτει ότι, πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ εμφανίζουν πάνω από 3,5 εκατομμύρια μη μελανωματικούς καρκίνους του δέρματος κάθε χρόνο. Πρόκειται για αύξηση πάνω από 300% από το 1994, όταν έγινε η τελευταία εκτίμηση.
Ο καθ. Howard Rogers υπολογίζει ότι, από τα 3,5 εκ. των περιστατικών, τα 2,8 εκ. είναι βασικοκυτταρικά και τα 700 χιλ. είναι ακανθοκυτταρικά. Τα νέα αυτά δεδομένα είναι ενοχλητικά αλλά δεν εκπλήσσουν, καθώς είναι γνωστή η σταθερή άνοδος του αριθμού, τόσο των περιστατικών καρκίνου του δέρματος, όσο και των μελανωμάτων, τις τελευταίες δεκαετίες.

Η ασθένεια του καρκίνου του δέρματος έχει λάβει πλέον χαρακτήρα επιδημίας. Κάθε χρόνο υπάρχουν περισσότερα περιστατικά καρκίνου του δέρματος, από ότι αθροιστικά καρκίνοι του μαστού, προστάτη, πνεύμονα και παχέος εντέρου.

Πρόληψη του καρκίνου του δέρματος:
Το γεγονός ότι σήμερα ο καρκίνος του δέρματος είναι σχεδόν πάντα θεραπεύσιμος, όταν διαγνωσθεί και γίνει έγκαιρα θεραπεία, κάνει τις παρακάτω συμβουλές και συνήθειες αποφυγής του ηλίου, μέρος της καθημερινής φροντίδας και προστασίας της υγείας σας.
-Να επιδιώκετε να παραμένετε στην σκιά, ειδικότερα κατά τις ώρες ανάμεσα στις 10 π.μ. και 4 μ.μ.

-Να αποφεύγετε τα εγκαύματα.
-Να αποφεύγετε την ηλιοθεραπεία καθώς και το τεχνητό μαύρισμα (solarium) με U.V ακτινοβολία.
-Κατά την έκθεσή σας στον ήλιο, να καλύπτετε το σώμα σας με φαρδιά ρούχα, πλατύγυρο καπέλο και γυαλιά ηλίου, τα οποία σας προστατεύουν από την ακτινοβολία.
-Να χρησιμοποιείται καθημερινά, αντηλιακό με δείκτη προστασίας SPF ευρέως φάσματος 15, ή υψηλότερο.
-Για παρατεταμένες δραστηριότητες σε εξωτερικό χώρο, να κάνετε χρήση αδιάβροχου, αντηλιακού, ευρέως φάσματος (UVA / UVB), με δείκτη προστασίας από 30 και άνω.
-Να κάνετε επάλειψη αντηλιακού, με ποσότητα ίση με 2 κουταλιές σούπας σε ολόκληρο το σώμα σας, 30 λεπτά πριν βρεθείτε σε εξωτερικό χώρο. Επαναλάβετε την επάλειψη, με συχνότητα κάθε 2 ώρες, είτε μετά από κολύμπι, ή μετά από υπερβολικό ιδρώτα.
-Να μην εκθέτετε τα νεογέννητα στον ήλιο. Μετά την πάροδο της ηλικίας των 6 μηνών τα μωρά πρέπει να φορούν αντηλιακό.
-Να εξετάζετε το δέρμα σας από την κορυφή έως τα νύχια, τακτικά.
-Να επισκέπτεστε τον ιατρό σας, κάθε χρόνο για μία επαγγελματική εξέταση του δέρματός σας - χαρτογράφηση.