Κακόηθες μελάνωμα

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 στο περιοδικό JAMA, όπως ο μυθικός Ίκαρος, έτσι και στην εποχή μας, όσοι βρίσκονται κοντά στον ήλιο αντιμετωπίζουν κάποιες δυσάρεστες συνέπειες.
Οι πιλότοι και το προσωπικό της καμπίνας έχουν διπλάσια πιθανότητα να προσβληθούν από μελάνωμα, απ’ ότι ο υπόλοιπος πληθυσμός. Επιπλέον δε, το ποσοστό θνησιμότητας από το μελάνωμα είναι 42% υψηλότερο. Από τις έρευνες που έγιναν (χωριστά για τους πιλότους και για το πλήρωμα της καμπίνας) προέκυψε ότι, οι πιλότοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από μελάνωμα και υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας, απ’ ότι τα μέλη της καμπίνας. Οι ερευνητές θεωρούν ότι χρειάζεται επιπλέον έρευνα του μηχανισμού ο οποίος προκαλεί το μελάνωμα, προκειμένου να ληφθούν αποτελεσματικότερα μέτρα προστασίας των ατόμων της παραπάνω κατηγορίας.
Εικάζουν ότι η κύρια αιτία είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία, όσο ψηλότερα πετάει το αεροπλάνο, τόσο εντονότερη γίνεται. Στα 9000 μέτρα, ύψος στο οποίο πετάνε τα περισσότερα επιβατικά αεροπλάνα, το ποσοστό της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι διπλάσιο απ’ ότι στο έδαφος. Σε αντίθεση με την ιονίζουσα ακτινοβολία, τα επίπεδα της οποίας ελέγχονται μέσα στο αεροσκάφος, η υπεριώδης ακτινοβολία δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί σαν παράγοντας κινδύνου για τους ιπτάμενους.
Τα παραπάνω δεν ισχύουν για τα άτομα που ταξιδεύουν συχνά με αεροπλάνο. Παρόλα αυτά, όσοι ανησυχούν, μπορούν να κατεβάζουν το σκίαστρο του παραθύρου, ή ν’ αποφεύγουν τις θέσεις δίπλα στο παράθυρο.
Όσον αφορά δε την υπεριώδη ακτινοβολία, προκύπτουν τα εξής:
Η μετάδοση της UVB είναι μικρότερη του 1%, για όλους τους τύπους του παρμπρίζ. Αντίθετα, η UVA διαπερνά σε μεγάλο ποσοστό το γυαλί, ενώ το πλαστικό την μπλοκάρει, σχεδόν ολοσχερώς.

Προσοχή με την ηλιοθεραπεία! Όσο και αν η χώρα μας και οι παραλίες της προσφέρονται για το αγαπημένο «σπορ» του καλοκαιριού, είναι γνωστό ότι το μαύρισμα δεν είναι αθώο.
Είναι γνωστό ότι η υπεριώδης ακτινοβολία από τον ήλιο προκαλεί βλάβες στο δέρμα. Νέες έρευνες, όμως, έδειξαν ότι οι επιπτώσεις της διατηρούνται και μετά την έκθεση στον ήλιο. Ειδικότερα, τονίζουν ότι, η βλάβη που αφορά την καρκινογόνα δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας, συνεχίζει να συντελείται τρεις με τέσσερις ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο, ή στο τεχνητό μαύρισμα (Solarium). Αυτό οφείλεται σε μεταλλάξεις που συμβαίνουν από την ηλιακή ακτινοβολία στα μελανοκύτταρα. Το μελάνωμα, το οποίο σχετίζεται με την έκθεση στην εν λόγω ακτινοβολία, θεωρείται υπεύθυνο για το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από καρκίνο του δέρματος.

Το γεγονός ότι, τα μελανοκύτταρα που παράγουν τη μελανίνη υπόκεινται σε τέτοιου τύπου αλλοίωση του DNA, αποτελεί μια έκπληξη καθώς, μέχρι πρόσφατα, θεωρείτο ότι προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία και την απορροφούν. Όμως, πειράματα του καθηγητή Douglas Brash, της ιατρικής σχολή του πανεπιστημίου του Yale, έδειξαν ότι, τα μελανοκύτταρα είναι ευάλωτα σε χημικές αντιδράσεις που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία και, τελικά, προκαλούν καρκινογόνες μεταλλάξεις σε αυτά. Όμως, οι ίδιοι επιστήμονες, τόνισαν πώς θεωρούν εφικτό να παραχθεί αντηλιακό που θα προστατεύει ακριβώς από αυτό τον τύπο βλάβης του δέρματος, θεωρώντας ότι, οι τελευταίες αυτές ανακαλύψεις για τις ιδιότητες της μελανοκυττάρων διευκολύνουν αυτό το έργο.
Μέχρι τότε, επισημαίνουν ότι, όσοι εκτίθενται στον ήλιο θα πρέπει να γνωρίζουν τις επιπτώσεις του και να ακολουθούν πιστά τα παραδοσιακά μέτρα πρόληψης. Δηλαδή, να μη βγαίνουν εκτός σκιάς από τις 10 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι, να φορούν καπέλο και να χρησιμοποιούν αντηλιακό που να προστατεύει από όλους τους τύπους υπεριώδους ακτινοβολίας.

Ο ήλιος, όταν είμαστε σε μια ξαπλώστρα δίπλα στη θάλασσα στις καλοκαιρινές μας διακοπές, όσο ευχάριστος και αν είναι, δεν είναι αθώος.

Στην ιστοσελίδα μας, θα δείτε πολλές αναφορές για τις επιπτώσεις του ήλιου και την προστασία από αυτόν, όπως επίσης και για το πόσο εθιστικός μπορεί να γίνει, ή την αιτία που μας αρέσει η « ηλιοθεραπεία». Είναι όλα αλήθεια, τεκμηριωμένα και βασίζονται σε επιστημονικές μελέτες. Τα τελευταία χρόνια, όμως, γίναμε μάρτυρες υπερβολών από διάφορα άτομα, χωρίς κανένα επιστημονικό υπόβαθρο, σε ιντερνετικές συνήθως ομάδες (είναι εντελώς ανέξοδο και δεν έχει καμία επίπτωση να γράφεις ανώνυμα στο διαδίκτυο), τα οποία ούτε λίγο ούτε πολύ, θα ήταν πολύ ευχαριστημένα αν κυκλοφορούσαμε όλοι με μπούρκα.
Οι συνέπειες αυτής της υστερίας με τον ήλιο έχουν ήδη φανεί στην Αυστραλία, όπου παρουσιάζεται έξαρση προβλημάτων οστεοπόρωσης, ακριβώς λόγω αποφυγής έκθεσης στον ήλιο.
Ο δρ Ρίτσαρντ Γουέλερ, λέκτορας Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, υπογράμμιζει σε μία μελέτη του: «Γνωρίζουμε από επιδημιολογικές μελέτες ότι τα άτομα που κυνηγούν τον ήλιο ζουν περισσότερο από όσα περνούν τη ζωή τους στη σκιά. Μελέτες όπως αυτή, μας βοηθούν να κατανοήσουμε πώς ο ήλιος μπορεί να κάνει καλό στην υγεία μας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι, ο καρκίνος του δέρματος δεν είναι η μόνη νόσος που μπορεί να μας σκοτώσει και, λαμβάνοντας αυτό υπόψη, ίσως θα ήταν καλό να δίνουμε ισορροπημένες συμβουλές σχετικά με την έκθεση του πληθυσμού στην ηλιακή ακτινοβολία».
Υπάρχει πάντα και η μέση οδός, χωρίς υπερβολές, η οποία θα μας οδηγήσει στην ασφαλή απόλαυση του ήλιου.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 στο περιοδικό JAMA, όπως ο μυθικός Ίκαρος, έτσι και στην εποχή μας, όσοι βρίσκονται κοντά στον ήλιο αντιμετωπίζουν κάποιες δυσάρεστες συνέπειες.
Οι πιλότοι και το προσωπικό της καμπίνας έχουν διπλάσια πιθανότητα να προσβληθούν από μελάνωμα, απ’ ότι ο υπόλοιπος πληθυσμός. Επιπλέον δε, το ποσοστό θνησιμότητας από το μελάνωμα είναι 42% υψηλότερο. Από τις έρευνες που έγιναν (χωριστά για τους πιλότους και για το πλήρωμα της καμπίνας) προέκυψε ότι, οι πιλότοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από μελάνωμα και υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας, απ’ ότι τα μέλη της καμπίνας. Οι ερευνητές θεωρούν ότι χρειάζεται επιπλέον έρευνα του μηχανισμού ο οποίος προκαλεί το μελάνωμα, προκειμένου να ληφθούν αποτελεσματικότερα μέτρα προστασίας των ατόμων της παραπάνω κατηγορίας.
Εικάζουν ότι η κύρια αιτία είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία, όσο ψηλότερα πετάει το αεροπλάνο, τόσο εντονότερη γίνεται. Στα 9000 μέτρα, ύψος στο οποίο πετάνε τα περισσότερα επιβατικά αεροπλάνα, το ποσοστό της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι διπλάσιο απ’ ότι στο έδαφος. Σε αντίθεση με την ιονίζουσα ακτινοβολία, τα επίπεδα της οποίας ελέγχονται μέσα στο αεροσκάφος, η υπεριώδης ακτινοβολία δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί σαν παράγοντας κινδύνου για τους ιπτάμενους.
Τα παραπάνω δεν ισχύουν για τα άτομα που ταξιδεύουν συχνά με αεροπλάνο. Παρόλα αυτά, όσοι ανησυχούν, μπορούν να κατεβάζουν το σκίαστρο του παραθύρου, ή ν’ αποφεύγουν τις θέσεις δίπλα στο παράθυρο.
Όσον αφορά δε την υπεριώδη ακτινοβολία, προκύπτουν τα εξής:
Η μετάδοση της UVB είναι μικρότερη του 1%, για όλους τους τύπους του παρμπρίζ. Αντίθετα, η UVA διαπερνά σε μεγάλο ποσοστό το γυαλί, ενώ το πλαστικό την μπλοκάρει, σχεδόν ολοσχερώς.

Νεώτερα επιστημονικά δεδομένα φέρνουν στο φώς ισχυρές ενδείξεις ότι, η έκθεση στον ήλιο δρα ως ναρκωτικό, το οποίο δημιουργεί εθισμό, και ότι έχει στο σώμα τις ίδιες επιπτώσεις με την ηρωίνη. Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι, οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου ενεργοποιούν την παραγωγή ενδορφινών, δηλαδή των ορμονών που δημιουργούν ευεξία, και δρουν με τον ίδιο βιολογικό τρόπο, όπως τα οπιούχα φάρμακα. 

Φαίνεται ότι, η ανάγκη μας για ήλιο είναι κάτι αντίστοιχο με τον τρόπο με τον οποίο, ένα άτομο εθισμένο στην ηρωίνη, ή τη μορφίνη ζητά τη δόση του. Ο David Fisher, από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ δήλωσε: «Αυτή η πληροφορία μπορεί να μας βοηθήσει να μάθουμε τον κόσμο ν’ αποφεύγει την υπερβολική έκθεση στον ήλιο, προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα ενός καρκίνου του δέρματος και ν’ αποφευχθεί ή πρόωρη γήρανση του δέρματος».

Ο ήλιος είναι απαραίτητος για τη ζωή. Πρέπει όμως η έκθεση σε αυτόν να γίνεται με μέτρο.

Ο ήλιος μας προσφέρει:
• Θερμότητα : μια από τις ευεργετικές επιδράσεις του ήλιου είναι η θερμότητα την οποία παράγει, μέσω της ενέργειας που παράγουν οι υπέρυθρες ακτίνες του ηλιακού φωτός.
• Διάθεση : ο ήλιος επηρεάζει τη διάθεσή μας και μπορεί να αποτελέσει εξαιρετικό τρόπο θεραπείας ορισμένων μορφών εποχιακής κατάθλιψης, οι οποίες εκδηλώνονται κυρίως στις γυναίκες, λόγω έλλειψης φωτός. Τα άτομα που παρουσιάζουν τέτοιου είδους κατάθλιψη εκδηλώνουν κόπωση, απώλεια ενδιαφέροντος για την καθημερινή ζωή, ανάγκη ύπνου, ενώ μπορεί να παρουσιάσουν βουλιμία. Όλα αυτά τα συμπτώματα εξαφανίζονται όταν εμφανίζεται ο ήλιος.
• Βιταμίνη D : οι UV είναι απαραίτητες για τη σύνθεση της βιταμίνης D, η οποία είναι αναγκαία για τη σταθεροποίηση του ασβεστίου στα οστά. Έκθεση στον ήλιο επί 15 λεπτά την ημέρα αρκούν για την παρασκευή επαρκούς ποσότητας βιταμίνης D στα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Ωστόσο, τα άτομα με σκούρο δέρμα χρειάζονται μεγαλύτερης διάρκειας καθημερινή έκθεση. Το καλοκαίρι, ακόμη και ο συννεφιασμένος ουρανός επαρκεί για να διασφαλίσει τη σύνθεση της βιταμίνης D. Μια σύντομη έκθεση (15 λεπτά) δύο φορές την εβδομάδα είναι αρκετή.

Το ηλιακό ερύθημα (ηλιακό έγκαυμα)
Προκαλείται κυρίως από τις UVB και είναι η συνηθέστερη άμεση αρνητική επίδραση της έκθεσης στον ήλιο. Τα ηλιακά ερυθήματα ορίζονται ως εγκαύματα μερικού πάχους στο δέρμα, ή ακόμη, και ως έντονες φλεγμονές του δέρματος. Είναι επώδυνο έγκαυμα, του οποίου η σοβαρότητα (έγκαυμα μερικού ή ολικού πάχους, κοκκινίλες, οίδημα...) εξαρτάται από τη ληφθείσα ποσότητα ακτινών UV, καθώς και από το φωτότυπο του ατόμου.

Οι φωτοδερματοπάθειες
Προκαλούνται από τις ακτίνες UVB και τις ακτίνες UVA. Συχνά είναι το αποτέλεσμα υπερβολικής και μη φυσιολογικής ευαισθησίας στις ακτίνες UV. Σε κάθε περίπτωση, είναι αναγκαία φωτο-προστασία με το μέγιστο δείκτη προστασίας UVB (SPF 50+), και προστασία από τις UVA (PPD 30). Η κυριότερη δερματοπάθεια που οφείλεται στον ήλιο είναι η φωτοδερματίτιδα (90% των περιστατικών), που προκαλείται από τις UVA. Εμφανίζεται συχνά στις γυναίκες στην αρχή του καλοκαιριού. Χαρακτηριστικά της είναι το ερύθημα και ο έντονος κνησμός. Οι φωτοδερματίτιδες προσβάλλουν τις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές και μπορεί να υποτροπιάζουν. Η κνίδωση λόγω του ήλιου είναι σπανιότερη (5% των φωτο-δερματοπαθειών).

Ακμή
Η ακμή επιδεινώνεται με τον ήλιο, αλλά οι εξάρσεις παρουσιάζονται μετά το καλοκαίρι και το τέλος της έκθεσης στον ήλιο. Προσέχετε σε περίπτωση θεραπειών που προκαλούν φωτο-ευαισθησία.

Έρπης
Συνήθης ιογενής ασθένεια που παρουσιάζει εξάρσεις, οι οποίες επιδεινώνονται από τις ακτίνες UV.

Μέλασμα ή μάσκα εγκυμοσύνης
Χρώση του δέρματος στα μάγουλα και στο μέτωπο, που επηρεάζει το 70% των εγκύων από τον 4ο μήνα και μετά και η οποία επιδεινώνεται με την έκθεση στον ήλιο.

Οι φωτοευαισθησίες
Οφείλονται σε υπερβολική αντίδραση του δέρματος στον ήλιο. Μια φωτοευαισθησία αντιπροσωπεύει το συνδυασμό κάποιας ουσίας η οποία την προκαλεί (για παράδειγμα κάποιου φαρμάκου ή αρώματος) και ενός κατάλληλου μήκους κύματος UV. Η ουσία, υπό την επίδραση της ακτινοβολίας, ενεργοποιείται και προκαλεί δερματική αντίδραση. Διαβάζετε λοιπόν προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης των προϊόντων που χρησιμοποιείτε (για παράδειγμα των φαρμάκων) πριν από οποιαδήποτε έκθεση στον ήλιο, για ουσίες που προκαλούν φωτοευαισθησίες.

Η γήρανση του δέρματος
Προκαλείται κυρίως από τις UVA. Ο ήλιος επιταχύνει τη γήρανση του δέρματος. Η φωτογήρανση είναι η γήρανση που προκαλείται σε βάθος χρόνου από τον ήλιο. Η φωτογήρανση προστίθεται στη φυσική γήρανση, η οποία είναι προγραμματισμένη (χρονογήρανση). Εκδηλώνεται με :

• Ανομοιογενή χρώση (κηλίδες)
• Κίτρινη απόχρωση
• Βαθιές ρυτίδες
• Απώλεια πυκνότητας και ελαστικότητας του δέρματος

Η φωτοκαρκινογένεση (καρκίνος του δέρματος)
Προκαλείται από τις ακτίνες UVB και UVA.

Ανάλογα με την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο, διακρίνουμε πολλούς τύπους δέρματος οι οποίοι αποκαλούνται φωτότυποι. Κάθε άτομο πρέπει να προσαρμόζει το επίπεδο αντηλιακής προστασίας του στον τύπο του δέρματός του και στις συνθήκες ηλιοφάνειας. Η καλή αντηλιακή προστασία πρέπει να χαρακτηρίζεται από αναλογία UVB/UVA ανώτερη ή ίση με 3.
Σε ότι αφορά τις αντηλιακές κρέμες, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι όταν έχουν δείκτη προστασίας 15 έχουμε μία κατά 95% «προστασία». Οι μεγαλύτεροι δείκτες ελάχιστη επιπλέον προστασία προσφέρουν. Και βέβαια πολλοί νομίζουν ότι οι αντιηλιακές αλοιφές προστατεύουν γενικώς και από την εμφάνιση δυσάρεστων καταστάσεων. Αυτό δεν είναι ακριβές. Το σωστό είναι ότι βοηθούν στην προστασία του δέρματος από το έγκαυμα, αλλά σε ότι αφορά την εμφάνιση του καρκίνου του δέρματος κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί.

Ένα αντηλιακό είναι αποτελεσματικό μόνο αν εφαρμοστεί σωστά και με συνέπεια στην ανανέωσή του. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των αντηλιακών με απαλή υφή, λιγότερο κολλώδη, που δεν αφήνουν λευκά ίχνη στο δέρμα. Τα αντηλιακά σε μορφή spray και γενικά τα “Oil-free” είναι κατάλληλα για τους άνδρες, καθώς και για τα λιπαρά δέρματα με ατέλειες. Οι κρέμες με πλούσια και κρεμώδη υφή προσφέρουν καλύτερη προστασία στο πρόσωπο, ενώ τα πιο λεπτόρρευστα γαλακτώματα είναι καταλληλότερα για το σώμα. Τα stick χρησιμοποιούνται σε όλες τις περιπτώσεις για τις πιο ευάλωτες περιοχές, μύτη, χείλη, μάγουλα, αυτιά και ουλές.

• Σε υπερευαίσθητο δέρμα, σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο, σε μελανώματα, ουλές, ιστορικό εγκαυμάτων και σε πολύ μικρά παιδιά προτείνεται Ultra προστασία 50 +.
• Στις πρώτες ημέρες της έκθεσης ανάλογα με τον τύπο του δέρματος προτείνεται πολύ υψηλή προστασία (SPF 30 ή 40 ή 50) στο λευκό δέρμα ή υψηλή (SPF 20) στις πιο σκούρες επιδερμίδες.
• Μετά από αρκετές ημέρες έκθεσης στον ήλιο, η υψηλή προστασία, SPF 20, στις ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες, ή η χαμηλή προστασία, SPF 10 ή 12, στις πιο σκούρες συνεχίζει να είναι απαραίτητη.
• Ακόμα και οι σκούρες επιδερμίδες επηρεάζονται από την ηλιακή ακτινοβολία, αν και οι συνέπειές της δεν είναι τόσο ορατές. Όμως, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, το αντιηλιακό με χαμηλό δείκτη προστασίας δεν αποτελεί υπερβολική πρόταση.

Πως να εφαρμόζετε το αντηλιακό σας
Η ιδανική ώρα για την εφαρμογή του αντηλιακού σας είναι το πρωί, πριν βγείτε έξω από το σπίτι, πάνω από την ενυδατική κρέμα σας, ώστε να παραμείνει στις ανώτερες στοιβάδες της επιδερμίδας, να σχηματίσει το φιλμ προστασίας και να μην απορροφηθεί από το αφυδατωμένο δέρμα.
Να βάζετε αντηλιακό στο σώμα σας πάντα πριν εκτεθείτε στον ήλιο, κυρίως στους μηρούς, τις γάμπες, τα γόνατα, πίσω από τα αυτιά, το πάνω μέρος του ποδιού και το λαιμό, και να το ανανεώνετε συχνά.

Η έκθεση στη UVA και UVB ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ποικίλες βλάβες στο δέρμα. Οι βλάβες αυτές, ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητάς τους, μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες:

Βραχυπρόθεσμες Βλάβες
- Ηλιακό έγκαυμα
- Μέλασμα
- Φωτοδερματίτιδες
- Φωτοευαισθησία

Μακροπρόθεσμες Βλάβες
- Καρκίνος του δέρματος
- Μελάνωμα
- Μη μελανωματικοί καρκίνοι του δέρματος

Φωτογήρανση

Η σωστή συμπεριφορά στον ήλιο
- Αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο κατά τις ώρες μέγιστης ηλιοφάνειας.
- Εφαρμογή αρκετής ποσότητας αντιηλιακού, ακριβώς πριν από την έκθεση στον ήλιο.
- Μην εκθέτετε τα παιδιά κάτω των τριών ετών απ' ευθείας στον ήλιο. Στις περιπτώσεις στις οποίες η έκθεση είναι αναπόφευκτη, η αποτελεσματικότερη προστασία είναι τα ρούχα.
- Μετά το μπάνιο, σκουπίστε το παιδί με πετσέτα και απλώστε ξανά αντηλιακό ειδικό για τα παιδιά, με υφή ανθεκτική στο νερό και στην άμμο, και το οποίο είναι ορατό κατά την εφαρμογή.
- Προστατευτείτε με ρούχα, καπέλα και γυαλιά ηλίου. Δεν προστατεύουν όλα τα ρούχα εξίσου αποτελεσματικά: η προστασία ποικίλλει ανάλογα με το είδος του υφάσματος. Έχουν δημιουργηθεί ειδικά ρούχα για προστασία από τις ακτίνες UV, χάρη σε διάφορες τεχνικές, όπως πολύ πυκνές ίνες ή υφάσματα, εμποτισμένα σε αντηλιακά φίλτρα.
- Το μαύρο προστατεύει περισσότερο από το λευκό. Η προστασία μειώνεται με την υγρασία.
- Απλώνετε αρκετή ποσότητα προϊόντος: δύο στρώσεις είναι καλύτερες από μία.
- Μην ξεχνάτε τα αυτιά, το πίσω μέρος του λαιμού και το πάνω μέρος του πέλματος.
-Να επαναλαμβάνεται την εφαρμογή κάθε 2 ώρες περίπου, ή μετά από το μπάνιο, ή μετά από έντονη εφίδρωση (ακόμη κι αν η σύνθεση είναι πολύ ανθεκτική στο νερό). Υπάρχει μεγάλη ποικιλία υφών (κρέμα, ρευστή μορφή, gel, γαλάκτωμα, stick), ανάλογα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του καθενός. Έχει αποδειχθεί ότι, μια ευχάριστη υφή ευνοεί την επανάληψη της εφαρμογής, γεγονός που βοηθά την προστασία.